Mostki
Wersja angloj?zyczna (in English)
Wie? Mostki le?y nad rzek? ?amówk?, prawym dop?ywem Kamiennej przy drodze Parszów - Suchedniów, Mo?na zobaczy? tu pozosta?o?ci zak?adu wielkopiecowego.
Inicjatorami budowy zak?adu byli biskupi krakowscy. Budow? rozpocz?? biskup Andrzej Za?uski, a zako?czy? w roku 1759 biskup Kajetan So?tyk.
Biskup Za?uski
Zak?ad by? wielokrotnie przebudowywany i modemizowany. W 1779 r. pracowa?y dwa ko?a wodne, które porusza?y urz?dzenia do przeróbki i wzbogacania rudy tzw. p?uczki i t?uczki. Nast?pnie, w latach 1788-89 pracowa?o tylko jedno ko?o wodne. Zak?ad produkowa? wówczas surówk? i odlewy; blachy, czopy, dysze, garnki, kot?y, sochy, kó?ka, ruszta, kowad?a, mo?dzierze, panewki, spodki. Od 1789 r. zak?ad przeszed? na w?asno?? rz?du i pó?niej wszed? w sk?ad tzw. klucza suchedniowskiego. W 1819 r. istnia? tu piec kopu?owy zwany równie? ?eliwiakiem. W latach 1824 - 25 zak?ad odremontowano, a w latach 1835 - 36 rozbudowano wystawiaj?c now? odlewni? z piecem kopu?owy, do odlewania pocisków. Wówczas do ko?a wodnego dodano maszyn? parow? o mocy 10 KM, wykonan? w Zak?adzie Metalowym w Bia?ogonie. Zak?ad pracowa? z przerwami do 1875 r. Ponownie odbudowany w 1890 r. pracowa? a? do 1903 r. Rud? dostarczano z kopalni w Dalejowie, Mroczkowie, Parszowie i Wielkiej Wsi. W okresie mi?dzywojennym uznano obiekt za zabytkowy chocia? ju? wówczas by? w stanie ruiny.
Na teren dawnego zak?adu mo?na trafi? id?c za znakami szlaku turystycznego koloru zielonego, b?d? od strony Skar?yska, b?d? od strony Wykusu. Centrum zak?adu by? plac fabryczny przylegaj?cy do grobli(patrz szkic).
Na po?udnie od p?aca za grobl? by? staw spi?trzaj?cy wod?, która porusza?a ko?a wodne. Po wschodniej stronie drogi do Parszowa znajdowa? si? budynek administracyjny. Przez plac fabryczny prowadzi?a g?ówna droga. Z. dawnego za?o?enia zak?adu pozosta? czytelny plan, gruzowisko po wielkim piecu, fragmenty uj?cia wody, ?u?lowiska i dawny budynek administracyjny. Z uj?cia wody zachowa?o si?: czytelny zarys stawu, grobla ziemna z resztkami kamiennego falochronu od strony stawu przyczó?ki dawnego przelewa wykonane z ciosów piaskowca oraz zarys kana?u dolnego na odcinku równoleg?ym do rzeki. Po obu stronach przepustu oraz na terenie placu znajduj? si? rozleg?e ha?dy ?u?la wielkopiecowego.
Na wzgórzu, po wschodniej stronie zak?adu stoi, z daleka widoczny, dawny budynek administracyjny, murowany, otynkowany, zbudowany na rzucie wyd?u?onego prostok?ta, z sze?cioma oknami i wej?ciem na osi. Wybudowano go na pocz?tku XIX w. wewn?trz przebudowany. Nakryty jest gontowym dachem naczó?kowym. Obecnie mie?ci si? tu pr??nie dzia?aj?cy Wiejski Dom Kultury Suchedniowski O?rodek Kultury "Ku?nica". Przed wej?ciem stoi
zabytkowa kapliczka z ko?ca XIX w z figur? ?w. Floriana, który przedstawiany jest najcz??ciej jako rzymski oficer z naczyniem z wod? do gaszenia ognia lub wprost gasz?cy ogie? w czasie po?arów domów, czy te? ko?cio?ów lub innych obiektów.
Obok budynku rosn? dwie pot??ne pomnikowe lipy drobnolistne.
U stóp niewielkiego wzniesienia widoczne s? wychodnie piaskowców triasowych
Galeria(kliknij na zdj?cie)
Opracowane na podstawie: Góry ?wi?tokrzyskie; S?ownik Krajoznawczy; cz.III; Studenckie Ko?o Przewodników ?wietokrzyskich, Warszawa 1974autor: Marek Kaniewski
Zebra? i dostarczy?: Andrzej Sta?kowiak Prawa autorskie © Skar?yski Wortal Turystyczny Wszystkie prawa zastrzeżone. Opublikowane: 2006-02-26 (15676 odsłon) [ Wróć ] |