Strona: 2/6
Kamienna, podobnie jak wszystkie osady hrabstwa szyd?owieckiego przesz?a drog? kupna na publicznej licytacji dnia 9 i 10 marca 1802 r. na w?asno?? ksi??nej Anny z Zamoyskich Sapie?yny . Nast?pnie na mocy kontraktu dobra zosta?y przej?te przez Rz?d Królestwa Polskiego w 1828 r. Od tej pory Kamienna by?a jedn? z 11 osad tzw. „górniczych” ekonomii szyd?owieckiej. Nale?a?y do nich równie? Milica, Pogorza?e, Ciurów, Szczepanów, Posadaj, Skar?ysko – Ksi???ce. Od 7 lutego1840 r. dobra górnicze zosta?y przej?te przez Bank Polski. Taki stan przetrwa? do lat 50-tych, gdy nast?pi?o oczynszowanie w?o?cian, folwarki i zak?ady ?elazne przesz?y na system pracy najemnej. Po reformie uw?aszczeniowej z 2 marca 1864 r. grunty znalaz?y nowych prawnych w?a?cicieli, tj. mieszkaj?cych tam w?o?cian.
Kamienna po III rozbiorze znalaz?a si? w granicach zaboru austriackiego, nast?pnie w 1809 r. w??czona zosta?a do Ksi?stwa Warszawskiego. W 1815 r. po utworzeniu Królestwa Polskiego znajdowa?a si? w obwodzie opoczy?skim, województwa sandomierskiego ( z siedziba w Radomiu), gdy w 1837 r., województwa zosta?y zamienione na gubernie, w 1842 r. obwody – na powiaty – Kamienna dzieli?a los dóbr szyd?owieckich, które znalaz?y si? w powiecie opoczy?skim, guberni radomskiej. W wyniku nowego podzia?u administracyjnego w 1866 r. Kamienna, jak i ca?a ekonomia szyd?owiecka w??czona zosta?a do powiatu koneckiego. Pod wzgl?dem administracyjnym Kamienna w XIX wieku pozostawa?a w gminie Skar?ysko – Ksi???ce.
Przyspieszenie rozwoju Kamiennej przypad?o na czasy Królestwa Polskiego. W 1820 r. osada liczy?a 26 domów, 18 lat pó?niej ju? 40. W latach 20 – tych XIX wieku nast?pi? rozwój osady. Grunty orne folwarczne w 1828 r. zajmowa?y 141 mórg i 157 pr?tów, natomiast w?o?cia?skie – 366 m. i 259 p. W 1847 r., przed tzw. „kolonialnym urz?dzeniem” grunta orne Kamiennej rozci?ga?y si? na obszarze 487 mórg i 191 pr?tów .
W Kamiennej w omawianych latach funkcjonowa?y 2 fryszerki, 2 w?glarnie, m?yn, browar, ku?nia i inne mniejsze obiekty przemys?owe, np. 2 magazyny na sk?ad ?elaza. W ?ród?ach z 1828 r. z obiektów gospodarczych spotykamy jeszcze austerie, stajnie zajezdn?, spichlerz i stodó?k?. Warto?? obiektów gospodarczych w Kamiennej oszacowano na 5419 z?p 13 gr.
Z „Wykazu podatków nale??cych z domów i gruntów skarbowych przez górnictwo zaj?tych... na rok 18 marca 1837 r.” dowiadujemy si?, ?e nadmajster Solbach, zajmowa? dom mieszkalny ze stajni?, wozowni? i chlewami, fabrykanci mieszkali w tzw. czworakach, wspomniany magazyn – sk?ad ?elaza by? murowany. W 1838 r. (6. 11.) swoje domy w Kamiennej mieli zawiadowca fryszerki, fabrykanci górniczy, szynkarz „do propinacji”, osobne pomieszczenia zajmowa? browar i m?yn.
W 1857 r. wyznaczono plac pod budow? nowego budynku górniczego. To spowodowa?o zaj?cie cz??ci ogrodów i placów – w?o?cianie musieli je opu?ci? w ci?gu 3 lat, tj. do dnia 1 czerwca 1861 r. „Oprócz powy?szej przestrzeni placu dla Zak?adów Górniczych projektowanych przeznacza si? na u?ytek tych?e zak?adów prawy brzeg rzeki Kamiennej p?yn?cej od wsi Bzina po?ród ??k w?o?cia?skich pocz?wszy od placu a? do 12 dzia?ki ??k, a to z uwagi, ?e na brzegu bite s? i utrzymywane kosztem Górnictwa tamy, które s?u?? do zabezpieczenia rzeki od rozlewów i utrzymywania odpowiedniej wysoko?ci wody dla Zak?adów Fryszerki. Brzeg takowy na jeden pr?t szeroko?ci dla ograniczenia go ??k w?o?cia?skich s?upkami na gruncie oznaczony zostanie”.
W warsztatach górniczo-hutniczych zatrudniani byli w?o?cianie tzw. wsi górniczych. Ludno?? w ramach pa?szczyzny zatrudniana by?a przy transporcie, za?adunku i roz?adunku oraz w ramach prac rzemie?lniczych. W przypadku Kamiennej najwi?cej ze wszystkich wsi górniczych ekonomii szyd?owieckiej zatrudniano gwo?dziarzy – by?o ich 15. Na drugim miejscu znale?li si? kowale fryszerek (9), w dalszej kolejno?ci - s?garze (6), fryszerze (6), kositarze (2), po jednym kowalu r?cznym i cie?li. W sumie notujemy w Kamiennej 40 specjalistów – pracowników ze wsi Kamiennej . Poza tymi odnotowano tu zwi?zanych z w?glarzami ludzi trudni?cych si? wyrobem koszy do wo?enia w?gla drzewnego. Warto przy tej okazji doda?, ?e specjalno?ci? w?o?cian Pogorza?ego i Skar?yska Ksi???cego by? wyrób kamieni m?y?skich, nagrobków, ose?ek.
